Karadeniz’in kirliliğe karşı korunması maksadıyla 1992’de imzalanan Bükreş Mukavelesi’nin, ortalarında Türkiye’nin de olduğu taraf ülkeleri, 1996’da aldıkları kararla 31 Ekim tarihini “Uluslararası Karadeniz Günü” ilan etti.
Birçok çevresel faktörün tehdit ettiği Karadeniz’de, iklim değişikliği ve kirlilikten kaynaklı, hidrojen sülfürün deniz tabanından yüzeye yanlışsız çıkma tehlikesi bulunuyor. Denizde bulunan büyük hidrojen sülfür rezervinden, bilinen tüm yakıtlar içerisinde ünite kütle başına en yüksek enerjiyi barındıran yeşil hidrojen elde etmek ve ekosistemin sıhhatine katkıda bulunmak ise kimi bilim beşerlerine nazaran mümkün.
Konuya ait açıklamada bulunan Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi Makine Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Dinçer, “Periyodik tablonun birinci elementi olan hidrojen, en hafif, kozmosta hür halde olmadan çabucak hemen her şeyde en çok bulunan ve yüksek oranda yanıcı bir husustur. Hidrojen sülfürü ise hidrojen ve kükürtten oluşan, renksiz, çürük yumurtaya benzeri kokuya sahip, zehirli, yanıcı bir bileşiktir. Karadeniz’in derinlerindeki hidrojen sülfür, deniz yüzeyine giderek yaklaştı ve ilerleyen süreçte denizin büsbütün hidrojen sülfüre dönüşme sorunu bulunuyor” dedi.
Bir güç çeşidinin yeşil güç olması için fosil yakıt kullanılmadan ve emisyon yaymadan üretilmesi gerektiğini, yeşil hidrojen elde etmede elektroliz, ısıl, katalitik ve fotokatalitik prosedürler bulunduğunu anlatan Dinçer, “Bu usullerle hidrojen sülfür ayrıştırılarak hem hidrojen hem de sülfür elde etmek mümkün. Emisyon oluşturmayacak bu çalışmalar, Karadeniz’in sıhhati açısından ehemmiyet taşıyor. Karadeniz’i rehabilite edeceksiniz, ekosistemi güzelleştireceksiniz, biyoçeşitliliği artıracaksınız, bu bulunmaz bir imkan ve fırsat” diye konuştu.
Karadeniz’deki hidrojen sülfürden elde edilebilecek yeşil hidrojen ve sülfür ölçülerine ait bilgi veren Dinçer, “Bir hesap yaptık, elektroliz usullerle ayrıştırırsak 270 milyon ton yeşil hidrojen, 4,3 milyar ton sülfür elde etme potansiyeli var. Dünyanın şu anda hidrojen tüketimi 118 milyon ton, sülfür tüketimi ise 85-90 milyon ton. Yani Karadeniz, dünyanın neredeyse 50 yıllık sülfür muhtaçlığını karşılayabilecek durumda” tabirlerinde bulundu.
“Daha az güç harcamamızı gerektiriyor”
Karadeniz’deki 4,5 milyar tonluk hidrojen sülfür rezervi olduğunu ve bu rezervden elde edilebilecek yeşil hidrojenin büyük bir bedel yaratacağını vurgulayan Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Güç Sistemleri Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Sözen de “Hidrojen sülfürden elde edilen yeşil hidrojeni, sudan elde edilen yeşil hidrojenle karıştırmamak gerekiyor.
Sudan 1 mol hidrojen üretmek için 66 vatsaatlik güç harcarken, hidrojen sülfürden hidrojen üretmek için 20 vatsaatlik bir güç harcıyoruz. Suya nazaran hidrojen sülfürden hidrojen elde etmek için daha az güce gereksinim duyuluyor. Saatte 100 kilogram hidrojen sülfür işlediğinizde 5,8 kilogram hidrojen üretebiliyorsunuz, bunun içinde de gerekli güç ölçüsü 75 kilovatsaat. Karadeniz’deki potansiyelden hidrojen üretebilirseniz bu güç, 851 milyon ton petrole, 766 milyon ton doğal gaza eş kıymet oluyor, büyük bir güç kaynağı var” bilgisini verdi.
Açığa çıkan sülfürün depolanması lazım
Yeşil hidrojen üretiminin Karadeniz’in sıhhati için çok yararlı olacağını lisana getiren Sözen, “Hidrojen sülfürlü alanlarda canlılar çok fazla yaşamıyor. Burada yalnızca sorun, hidrojen sülfürden hidrojeni aldıktan sonra açığa çıkan sülfürü de inançlı bir biçimde ayrıştırmak. Depolamak gerekir ve bu da endüstride yaygın biçimde kullanılabilir” diye konuştu.
Kaynak: Dunya.com