İthalat %38.5 arttı bölüm SOS veriyor

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

Ayakkabı, yan sanayi, kürk, saraciye, deri konfeksiyon üzere Türkiye ihracatında kıymetli bir yeri olan deri ve deri mamulleri kesiminden, ithal eserlere karşı ‘kontrol sistemi kurulsun’ daveti geldi.

İthalatın yüzde 38.5 arttığı kesim, ithal eserlere karşı SOS veriyor. 2021 yılında 567 milyon dolar, 2022’de 250 milyon dolar dış ticaret fazlası veren deri ve deri mamulleri bölümü, 2023’te 415 milyon dolarlık dış ticaret açığı verdi. İthalatın en fazla arttığı alt bölüm ise yüzde 60 ile ayakkabı oldu.

Birlik ve 6 dernek problemleri konuştu

İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) İdare Konseyi Lideri İnanç Karaca ve İdare Kurulu’nun konut sahipliğinde bir ortaya gelen İDMİB Lider Yardımcısı ve Türkiye Deri Sanayicileri Derneği (TDSD) Lideri Burak Uyguner, Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Lideri Berke İçten, Saraciye Sanayicileri Derneği (SSD) Lideri Hasan Süren, Türkiye Deri Konfeksiyoncuları Derneği (TDKD) Lideri Cengiz Sarıgül, Kürk Sanayicileri ve İş adamları Derneği (KSİAD) Lideri Ali Yavuz Boynukısa ve Ayakkabı Yan Sanayicileri Derneği (AYSAD) Lideri Sait Salıcı, başta ithalat olmak üzere ihracat, üretim, satış ve istihdam meselesine karşı tahlil tekliflerini anlattı.

Güven Karaca: Agresif pazarlama yapacağız

Deri ve deri mamulleri kesiminin gün itibariyle en büyük meselesini ithalat olarak gösteren İDMİB Lideri İtimat Karaca, “Biz alandaki dataları toplayıp Ticaret Bakanlığı’na sunuyoruz.

Kontrol sistemi koşul. Bunun ek vergi üzere 5 tedbiri var” dedi. Kesimin 2023 yılında ihracatının yüzde 9,5 gerilediğini açıklayan Karaca, “İhracatımız 1 milyar 860 milyon dolar oldu. Bu düşüş olumsuz bir gelişme lakin, kesimimiz açısından müspet bir durum da var. Kilogram başına ihracatta Türkiye ortalaması 1,71 dolarken, deri ve deri mamulleri bölümü olarak kilogram başına ihracatta 11,35 dolarlık bir bedele ulaştı.

Eğer eserlerimizi ve pazarlarımızı çeşitlendirir, daha çevik hareket edip, kadro oyununa tartı verirsek ihracatta daha büyük muvaffakiyetler elde edebiliriz” dedi. İhracat için yollarda olmaya devam edeceklerini vurgulayan Karaca, fuar üzere klâsik pazarlamanın yanında her kıtada olmak için agresif pazarlamaya da yük vereceklerini belirtti. Bu gayeyle her bölüm için küresel alıcılarla irtibatlar kuracaklarını kaydeden Karaca, ihracatta 2022 sayılarını yakalamak için çalışacaklarını belirtti.

“Doğru atılımla küresel ticarette hissemizi artırmalıyız”

Deri ve deri mamulleri ihracatında en büyük pazarın Avrupa Birliği olduğuna vurgu yapan İtimat Karaca, “İhracatımızın yüzde 37’sini AB ülkeleri oluşturuyor. Çabucak akabinde yüzde 19’luk hisseyle eski Doğu Bloku ülkeleri geliyor. İhracat pazarlarımız ortasında üçüncü sırada ise yüzde 12’lik hisseyle Orta Doğu Ülkeleri yer alıyor.

2023’ün akabinde 2024 yılında da ihracat pazarlarında bir daralma olacağı öngörülüyor. Dünyada ticarette yaşanan daralmanın paralel seyretmesi bekleniyor. Yani, dünya ticaretinde büyük bir gelişme beklenmiyor. Fakat, bugünün gerçekleriyle, geleceğin planlanmaması gerekiyor. Bir vizyon oluşturarak, daha verimli üretimler gerçekleştirmek zorundayız” diye konuştu.

Deri ve deri mamulleri kesiminin dünyada 290 milyar dolarlık bir pazarı olduğunu söyleyen Karaca, “Biz, şimdi yüzde 1’lik bir hisseye sahibiz. Yanlışsız ataklar yaparsak, hissemizi artırabiliriz. Lakin, sıkıntılarımızı kabul ederek ilerlemeliyiz. Kendi oyunumuzu kendimiz yazarsak, başarıyı yakalayabiliriz. Dünyadaki ticaretten daha fazla hisse almaksa amaç; e-ticaretten yeni pazarlara kadar her mevzuyu derinlemesine tahlil edip, hareket etmeliyiz” yorumunu yaptı.

2023 yılında deri konfeksiyonda ihracat arttı

Deri ve deri mamulleri içerisinde ihracatını artıran tek bölüm deri konfeksiyon olurken, TDKD Lideri Cengiz Sarıgül, artışın yüzde 5.58 olduğu bilgisini verdi. 2023 yılında bu kalemdeki ihracat sayısının 137 milyon dolar olduğunu açıklayan Sarıgül, ölçüdeki artışın da yüzde 16’ya çıktığını kaydetti. Deri konfeksiyonda ihracat ünite fiyatının 122.14 dolar olduğunu aktaran Sarıgül, 54.7 milyon dolar ile ihracattaki birinci pazarı AB ülkeleri olarak kaydetti. Sarıgül’ün verdiği bilgilere nazaran, 2.4 milyar dolar olan dünya deri konfeksiyon ithalatı içerisinde Türkiye’nin hissesi yüzde 5.5.

Kürk ihracatında ünite fiyat 158.6 dolar oldu

Türkiye’nin 2022 yılı kürk ihracatının 107 milyon dolar olduğunu lisana getiren KSİAD Lideri Ali Yavuz Boynukısa, 2023 ihracatının ise yüzde 6.7 küçülme ile 100 milyon dolarda kaldığını belirtti. Ölçüdeki azalmayı yüzde 18.6 olarak aktaran Boynukısa, “İhracatta 16 milyon dolarla Fransa, 15.2 milyon dolarla ABD, 7.9 milyon dolarla İtalya, 7 milyon dolarla Tacikistan sıralamaya giriyor. İthalatın olmadığı dalımızda kilogram başına ünite fiyat 158.6 dolar. 1.8 milyar dolar olan dünya kürk ithalatındaki hissemiz yüzde 5.8” bilgisini verdi.

Taklitler yerli üreticiye ziyan veriyor

Ayakkabı dalının son 10 yılı rekorlarla geçirdiğini lakin 2022 son çeyreğinden itibaren düşüşe geçtiğini kaydeden TASD Lideri Berke İçten, “Sektörümüz 580 milyon çift üretimin 380 milyon çiftini ihraç ediyordu. 2023’te ihracatımız 285 milyon ikili düştü. Kesimimizde 55 milyon ikili yakın ithalat var” bilgisini verdi. Ayakkabıda taklit eserlerin de fazlalığına dikkat çeken İçten, “Taklit eserler küresel markaya değil yerli üreticiye ziyan veriyor.

Yerli markalar, hem özgünü hem de çakmasıyla uğraş ediyor” dedi. Dünyada ayakkabı üretiminin 24 milyar çift olduğunu kaydeden İçten, Türkiye’nin hissesinin ise yüzde 2.4 olduğunu iletti. İçten, küresel markaların Türkiye’de üretim yapması için çalıştıklarını da ekledi. İç pazarda da perakende zincirlerinin dahi Uzakdoğu’dan eser getirdiğini söyleyen İçten, “Vergilere karşın Uzakdoğu’dan getirmek daha uygun. Markaları yerli üretime ikna edecek yer olması lazım” dedi.

Saraciyede kayıp yüzde 14.4

Değer bazında Türkiye’nin saraciye ihracatının yüzde 14.4’lük düşüşle 273.7 milyon dolar olduğunu açıklayan SSD Lideri Hasan Süren, bunun 230.7 milyon dolarını çanta ve cüzdanların oluşturduğunu aktardı. Ölçüdeki kaybın ise yüzde 26 olarak gerçekleştiğini belirten Süren, ölçüsü da 20.6 bin ton olarak bildirdi. Saraciyede ihracat ünite fiyatını 13.3 dolar olarak açıklayan Süren, dünya saraciye ithalatını 90.2 milyar dolar olarak kaydetti.

Yerel seçimden sonra kur düzelir

Ham ve yarı işlenmiş deri tarafında da yüzde 20’lik bir düşüş yaşandığını aktaran Türkiye Deri Sanayicileri Derneği (TDSD) Lideri Burak Uyguner, “2022’de 277 milyon dolar olan ihracatımız, 2023’te 221 milyon dolara geriledi. 2022 herkesin bizden aldığı, 2023 ise bizim herkese satmaya çalıştığımız bir yıl oldu” dedi. Uyguner, 2024 yılında lokal seçimden sonra kurda bir düzelme beklediğini belirterek “2022 sayılarına döneceğimizi düşünüyorum. İhracatçı kur’u düşünerek çalışmaz” dedi.

Önce zihniyet değişimi gerekiyor

Ayakkabı yan sanayiinde ihracat kaybının yüzde 12 ile 57.6 milyon dolar olduğunu aktaran AYSAD Lideri Sait Salıcı, “Yan sanayii 40 tane bölümün birleşiminden oluşuyor. İthalat bizi de zorluyor. Lakin ithalata vergi koymak süreksiz tahlil. Sıkıntı üretimi artıracak fiziki kaidelerin oluşması için bir zihniyet değişimi. Kendi üretimimizi nasıl artırabiliriz konusunda zihniyet ihtilaline muhtaçlık var” vurgusu yaptı. Yan endüstride ünite fiyatın 7.72 dolar olduğunu kaydeden Salıcı, 16 milyon dolarla Afrika’nın birinci, 15 milyon dolarla Avrupa’nın ikinci, 12 milyon dolarla da eski Doğu Bloku ülkelerinin üçüncü yer aldığını belirtti. Salıcı, dünya ayakkabı aksamı ithalatının ise 9.3 milyar dolar olduğunu kaydetti.

Kaynak: Dunya.com