Hatay ve Adıyaman yerli yabancı 39 mimarla yine tasarlanacak

Hamide HANGÜL

Türkiye’yi yasa boğan yıkıcı sarsıntılarda büyük hasar gören Hatay ve Adıyaman, Türkiye Tasarım Vakfı öncülüğünde, yerli ve yabancı 39 mimarla yine tasarlanacak. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yapılan protokol kapsamında, ulusal ve milletlerarası alanda tarihçilerden, arkeologlardan, yer bilimcilerden, kent plancılarından, mühendislerden ve mimarlardan oluşan tasarım ve planlama çalışmaları şu anda tüm süratiyle sürüyor.

‘Hatay’ın İhyası’ projesine liderlik eden Türkiye Tasarım Vakfı Lideri Mehmet Kalyoncu, Kentsel Yenileme Merkezi Kurucu Ortağı Cem Yılmaz ve DB Mimarlık Kurucu Ortağı Bünyamin Derman’la, tasarım çalışmalarını konuştuk.

Tüm tasarım projeleri 31 Mart 2024’de bitiyor

Hatay’ın ihyası için milletlerarası alanda da model olabilmeyi hedeflediklerini lisana getiren Mehmet Kalyoncu, şöyle devam etti: “Hatay’ın ihyasında farklı dizayncı ve disiplinlerle çalışmak en büyük gücümüz oldu.

Biz birikimimizi, tecrübemizi ve çalışmalarımızı hem ülkemize hem dünyaya katkı için iş birliğine açmaya hazırız. Kentlerimizin yeni bir hayal kırıklığına tahammülü yok.” Bütün tasarım sürecini Türkiye Tasarım Vakfı’nın fonladığını açıklayan Kalyoncu, şu bilgileri verdi: “Hatay ve Adıyaman’ın bütün tasarım ve planlama süreçleri, ilçe merkezleri, master planıyla birlikte bizim 5 milyon dolar üzere görünüyor.

Bütün tasarım süreçlerimiz Hatay ve Adıyaman için 2024 Mart’ta bitiyor. Birinci etabı 15 Kasım, tüm süreçleri 31 Mart’ta bitirmiş ve teslim ederek, misyonumuzu tamamlamış oluyoruz.” Tasarım çalışmaları sürecinde ulusal ve memleketler arası mimarların da yer aldığını duyuran Kalyoncu, “İngiltere, İtalya ve Danimarka’dan mimarlık ofisleri de var. Sivil toplum kuruluşları hariç, 39 paydaş var” açıklamasında bulundu.

Yıkımın nedeni yanlışlı uygulamalar

Yüksek Kent Plancısı ve Kentsel Yenileme Merkezi Kurucu Ortağı Cem Yılmaz, mühendisliği yanlışsız çalıştırmanın ehemmiyetine vurgu yaptı. Zelzelelerde Hatay’ın neden çok daha ziyan gördüğü konusunda Yılmaz, şunları söyledi: “Görünen o ki birçok yapı stoku eskiydi. Yapı stoku 1999 öncesine ilişkin. Hakikaten mühendislik ve uygulamalarda yanlışlar varmış. Bu çok belirli. Kat sayısı fazla. Yüksek kat yapabilirsiniz fakat yeterli bir mühendislik lazım. Mühendisliği gerçek çalıştırabilmek kıymetli.”

500 bilimsel kaynaktan yararlandık

DB Mimarlık Kurucu Ortak Bünyamin Derman, Hatay’da sürdürülebilir ve güçlü yapılar kurmayı planladıklarının altını çizdi. Bu planlama periyodundaki en kritik bileşenin ‘toprak kaybetmeden dönüşüm’ olduğunun ehemmiyetini anlatan Derman, “Bu kadim kent tarihteki büyük zelzelelerde 7 kez yıkıldı. Bu son sarsıntıda ise kentin yüzde 80’i yerle bir oldu. O nedenle Hatay’ın ihyası için iş birliğiyle hareket ettik ve 500’e yakın bilimsel çalışmadan yararlandık. Kentin kültürel mirasını ve fizikî sistemini bir ortada besleyecek adımlar da atmaya çalışıyoruz” dedi.

“Dijital ruhsat başvurusu şart”

Ruhsat konusuna değinen Mehmet Kalyoncu, belediyelerde raportörlerin masasını paftaların kaptığına işaret ederek, “İnsan yetmiyor, yer yetmiyor” dedi. Sürecin başarılı olması gerektiğinin altını çizen Kalyoncu, “Çünkü kentlerimizin yeni bir hayal kırıklığına tahammülü yok. O nedenle belediyenin, müteahhidin üzerine düşenleri de biz önerip, o süreçte de takip etmek zorundayız.

Bunun tahlili de dijital ruhsat süreçleri. Bir ruhsat incelendiğinde hangi tarihte ne değişmiş bakılmalı. Bunlar açık olmalı istenirse. Bizim sonraki basamağımız bu olacak” diye konuştu. Tasarım süreci biter bitmez bu mevzuda da modelleme yapacaklarını söyleyen Kalyoncu, güç, atık, parklanma üzere birçok hususta kentin dijital ikiziyle belediyecilik yapılabileceğini söz etti.

Yeraltı otoparkı önerisi

Hatay’ın İhyası projesinde yer alan MIC Proje Başkanı Marco Bianconi, “Hatay’da yaya ve araç trafiğini rahatlatmak için yeni köprüler ve yeraltı otoparkları kurulmasını öneriyoruz. Raylı sistem, özel araç, toplu taşıma, yaya ve bisiklet üzere bileşenlerin, birbirine bağlanan bir sistemde geliştirilmesi gerekliliğine inanıyoruz” dedi.

Kaynak: Dunya.com