‘Haftada 4 gün iş 3 gün ev’ yayılıyor

Akımın ismi “4 Day Week Küresel (Küresel Haftanın 4 Günü)…“ Sloganları da “4 gün ofis, 3 gün konut, milyonlarca bireye özel vakit…” Yıllardır etkin olsalar da tanınılırlık konusunda COVID-19 pandemisi devrinde patlama yaptılar.

Fikir kolay: Çalışanlar haftada 4 gün çalışacak, birebir maaşı alacak ve birebir yararları elde edecek, fakat tıpkı iş yüküyle… Bu nedenle, haftalık çalışma saatlerini azaltan şirketler, daha az toplantıyla ve daha fazla bağımsız çalışmayla faaliyet gösterecek.

Akımın başladığı pilot kentlerde “4 gün iş” uygulamasıyla çalışanların performansı katlanınca; akım ülkeden ülkeye yayılmaya başladı. Furyaya katılan son ülke, Almanya oldu. Ülkedeki şirketler, 21 Eylül 2023 tarihinden itibaren 6 aylık pilot uygulamaya katılmak için müracaatta bulunabilecek. Pilot uygulama, Şubat 2024’e kadar devam edecek.

Deneme, 2022’de İngiltere’de gerçekleştirilen ve 61 şirketin çalışma saatlerini haftada 4 güne indirdiği, fakat verimlilik seviyelerini koruduğu ve çalışanlara “haftada 5 gün” ile birebir fiyatı ödediği denemeye benzeri olacak. Almanya’daki denemeye katılmak için kayıt yaptıran şirketler, deneme başlamadan iki ay evvel bir planlama ve işe başlama basamağı gerçekleştirecek. Bu evrede daha kısa çalışma haftasını en güzel biçimde kolaylaştırmak için vazifeleri ve bağlantı tekniklerini nasıl organize edecekleri konusunda rehberlik alacaklar.

İkinci kademede, şirketler “4 gün”ü benimseyecekler. 6 ay boyunca, çalışanlar, azaltılmış çalışma saatlerinin üretkenliklerini ve iş-yaşam istikrarlarını nasıl etkilediğine ait anketleri tertipli olarak yanıtlayacaklar. Sonuçlar, Münster Üniversitesi’ndeki bir araştırma grubu tarafından tahlil edilecek.

Uygulama hangi ülkede ne sonuç verdi?

BELÇİKA: Ülke, Avrupa’da 4 günlük hafta yasasını çıkaran birinci ülke oldu. Şubat 2022’de Belçikalı çalışanlar, maaş kaybı olmadan haftalık 5 gün yerine tam bir çalışma haftasını 4 günde gerçekleştirme hakkını kazandı. Yeni yasa geçen yıl 21 Kasım’da yürürlüğe girdi ve çalışanlara haftada 4 gün mü yoksa 5 gün mü çalışacaklarına karar verme imkanı tanıdı.

Belçika Başbakanı Alexander de Croo, “Amaç, insanlara ve şirketlere çalışma saatlerini düzenleme konusunda daha fazla özgürlük vermek. Ülkemizi başkalarıyla karşılaştırırsanız çoklukla çok daha az dinamik olduğumuzu görürsünüz” dedi.

PORTEKİZ: 39 özel şirket,haziranın başında duyurulan hükümet takviyeli pilot çalışmanın kesimi olarak projeye kaydoldu. Modelin isimi “100:80:100.” Yani üretkenlik yüzde 100 sürdürülecek, çalışanın vaktin yüzde 80’i karşılığında maaşı yüzde 100 verilecek. Projenin sonuçları merakla bekleniyor.

İNGİLTERE: “4 gün ofis” uygulamasının en tesirli olduğu ülke… 61 şirket, 3 bin 300 çalışanıyla projeye dahil oldu. Deneme müddeti sonrası şirketlerin yüzde 92’si “4 gün ofis”e geçti. Uygulamanın Ülke Müdürü Joe Ryle “Benzer programların ABD ve İrlanda’da başlaması planlanıyor; Zelanda için daha fazlası düşünülüyor” dedi.

İSKOÇYA: İskoç Ulusal Parti (SNP) çalışma hayatının değişmesi için meclise resmi teklif verdi. Tasarıya nazaran, çalışma saatleri yüzde 20 azalacak lakin tazminatları tam yatacak. Ülkede yapılan son ankete katılanların yüzde 80’i “Haftada 4 gün”e “Kesinlikle evet” dedi.

GALLER: Lokal meclise 24 Ocak’ta projeyle ilgili teklif sunuldu. Hükümet, bahis ile ilgili rapor beklediklerini ve “Haftada 4 gün”ü değerlendirdiklerini açıkladı.

İSPANYA: Hükümet geçen aralık pilot uygulamayı onadı. Sanayi Bakanlığı, projeye dahil olacak şirketler için 10 milyon euroluk fon kurulduğunu açıkladı. Projeye 2 yıl sadık kalan şirketler fondan yararlanacak.

İZLANDA: 2015 ile 2019 yılları ortasında tarihin en büyük “haftalık çalışma saatlerini azaltma” programını uygulayan ülke oldu. 2 bin 500 çalışanın haftalık 40 saatlik iş vakti, 35 saate indirildi. Deneme süreci sonrası, ülke çalışma saatlerini kısma kararı aldı.

İSVEÇ: Projenin bir gibisi 2015’te denendi. Günlük 8 saatlik mesai, 6 saate düşürüldü. Denekler ikiye bölündü. Bir kısmı, az saat çalışmayı sevdi, öbür küme karşı çıktı. Toyota üzere birkaç şirket mesai azaltmayı kabul etti.

Kaynak: Dunya.com