Akdeniz Bölgesi için yatırımda sıçrama vakti

Fahriye KUTLAY ŞENYURT- Ziya İPEK

Yatırımlarda bölge bazında en çok artış da yeniden Akdeniz’de yaşandı. Adana, Mersin, Kahramanmaraş üzere büyük vilayetlerin yer aldığı bu bölgeye yönelik toplam yatırım meblağı geçen yıla nazaran yüzde 134,5 artışla 116 milyar liraya ulaştı. Bu yatırımlardan değerli hisse alan Mersin’de yalnızca haziran 2023’te 20’si eksiksiz yeni yatırım, 7’si tevsi olmak üzere toplam 27 adet proje için yatırım teşvik dokümanı düzenlendi.

Yıllık bazda yüzde 59 artış kaydedilirken, evrak alan projelerin yatırım meblağı ise yüzde 56’lık azalışla 464 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Yatırımlarla öngörülen istihdam ise 2022 haziran ayına nazaran yüzde 2 artarak 313 bireye ulaştı. Adana’da ise 180 firmanın bu yılın ocak ayından haziran ayına kadar alınan yatırım teşvik evrakı meblağı 28 milyar 967 milyon lirayı buldu.

Enerji, hizmetler, tarım ve imalat bölümünde yatırım teşvik evrakı alan firmalar, eksiksiz yeni yatırım, genişletme ve modernizasyon ile eser çeşitlendirmelerini artırmak istiyor. Yatırımlarla bin 500’ün üzerinde istihdam sağlanması bekleniyor. Bu ortada, Adana’nın Ceyhan ilçesinde de liman ve depolama işletme hizmetlerine yönelik Dapek Liman Hizmetleri AŞ.’nin yıllık 1 milyon TEU kapasiteli 20.8 milyar lira fiyatındaki projesi de yatırım teşviki alacak.

Önümüzdeki periyotta yıldızı daha da parlaması beklenen, teşvik alan, iktisadı ve yatırım ivmesiyle dikkat çeken Mersin, Adana ve Kahramanmaraş kentlerinin sanayi ve ticaret odaları ve OSB liderleri yatırımların homojen formda dağılmasının kentlere ve iktisada katkılarını kıymetlendirdi.

Çakır: Yeni iktisat bölgeleri oluşacak

Yatırım teşvik evraklarının dağılımının farklı bölgelerde de ağırlaşmasının, üretimi tüm Türkiye’ye yayma ve yeni iktisat bölgeleri oluşturma stratejisi için çok kıymetli bir tercih olduğunu söyleyen Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Hakan Sefa Çakır, 2023 Ocak-Haziran devrinde öngörülen sabit yatırım fiyatının 14 milyar 464 milyon TL, istihdam sayısının 2 bin 229 kişi olan toplam 142 adet proje için yatırım teşvik dokümanı düzenlendiğini söyledi.

Düzenlenen evrak sayısında 2022 yılının birinci yarısına nazaran yüzde 43, öngörülen sabit yatırım meblağında yüzde 176, istihdamda ise yüzde 4’lük artış kaydedildiğini lisana getiren Çakır şunları söyledi: “Yılın birinci yarısında düzenlenen yatırım teşvik evraklarının 7’si yabancı, 135’i yerli sermayeli firmalara düzenlenmiştir.

2022 yılının tıpkı devri ile karşılaştırıldığında evrak sayısına nazaran hizmetler kesimi dışında tüm dallarda artış gözlenirken, sanayi başta olmak üzere güç bölümü yatırım meblağı bazında hissesi genişleyen iki bölüm pozisyonundadır. 2023 Ocak-Haziran devrinde takviye sınıfına nazaran yatırım teşvik evraklarının 121’i bölgesel, 21’i ise genel takviye sınıfı tipindedir.

Yatırım teşvik evraklarına öngörülen toplam 14 milyar 464 milyon TL’lik yatırımın; yüzde 85’i bölgesel, yüzde 15’i genel mahiyetteki yatırımlara aittir.” Çakır ayrıyeten, Mersin’in teşvikli yatırım proje sayısına nazaran Türkiye genelinde 16’ncı, sabit yatırım fiyatına nazaran 13’üncü, öngörülen istihdam sayısına nazaran ise 21’inci sırada yer aldığına dikkat çekerek, bu yeni strateji ile bölgeye gelen yatırım teşviklerinin artacağını ve Akdeniz Bölgesinde Mersin’in, daha çok katma bedel yaratan bir vilayet olacağını ön gördüklerini söz etti.

Tekli: Mersin Tarsus OSB, iktisada katkıyı sürdürüyor

Organize Sanayi Bölgeleri’nin bölgede artış gösterdiğini ve yeni yatırım alanlarının açılmasıyla sanayi bölümündeki yükselişte hisse sahibi olduklarını söyleyen Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi İdare Heyeti Lideri Sabri Tekli, Karma OSB olarak toplamda 756 hektar alan üzerindeki 3 bölgede endüstriyel üretimin yapıldığı Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi olarak 4. bölgenin de çalışmalarını tamamlamak üzere olduklarını kaydetti.

Savunma endüstrinde faal rol oynayabilmek ismine gerekli çalışmaları yürüttüklerini ve Savunma Havacılık ve Uzay Kümelenmesi SAHA İstanbul Mersin İrtibat Ofisi’ni, Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi içerisinde açtıklarını belirten Tekli, “Bölgemiz içerisinde savunma sanayine üretim yapabilecek kapasitede çok kıymetli markalarımız var. Bizim üzerimize düşen misyon ise onları yanlışsız yönlendirebilmek. SAHA İstanbul’un bu çalışmalara katkısı büyük olacak. Savunma sanayinden hak ettiğimiz hissesi alabilmek için çalışacağız” biçiminde konuştu.

Kıvanç: Adana’ya olan ilgi umut veriyor

Adana’nın yatırım teşvik dokümanları sayısında yaşadığı artış ve sabit yatırım fiyatlarında kaydettiği muazzam büyümenin, bölgenin ekonomik geleceğinin parlak olduğunun en somut göstergelerinden biri olduğunu kaydeden Adana Sanayi Odası İdare Heyeti Lideri Zeki Kıvanç ise “Yatırımcıların bu bereketli topraklara olan ilgisi, Adana’nın ekonomik kalkınmasının daima ve sürdürülebilir bir biçimde devam edeceğine dair büyük umut veriyor” dedi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Türkiye genelindeki yatırım teşvik dokümanları sayısında 2023 yılının ocak-haziran devrinde büyük artış kaydedildiğini, toplamda 8 bin 166 yatırım teşvik dokümanının düzenlendiği bu periyotta; 2022 yılının tıpkı devrine kıyasla kıymetli bir yükseliş yaşandığını lisana getiren Kıvanç, bu yükselişin en parlak yıldızlarından birinin Adana olduğunu belirtti.

Adana’ya yapılan yatırımların büyüklüğüne odaklandığımızda; Adana’nın gerçek manada sıçrama yaşadığına şahit oluyoruz” diyen Zeki Kıvanç, kelamlarına şu formda devam etti: “2022 yılında 5 milyar 195 milyon lira olarak kaydedilen sabit yatırım fiyatı, 2023 yılının tıpkı devrinde inanılmaz bir ivme kazanarak 28 milyar 967 milyon lira düzeyine yükseldi. Bu yalnızca ekonomik bir artış değil, birebir vakitte bölgenin büyüme potansiyelinin de en somut delillerinden biri olarak öne çıkıyor. Türkiye vilayetler sıralamasına bakıldığında ise sabit yatırım meblağı bakımından alınan evraklarda birinci üçte yer alıyoruz.”

Sütcü: Yatırımcı, yatırım fırsatlarının farkında

Türkiye’de Adana’nın imkânlarına sahip çok fazla alternatifin olmadığını kaydeden Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi İdare Heyeti Lideri, Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu Lider Yardımcısı Bekir Sütcü, Gebze-Kocaeli çizgisinde ve İzmir sınırında iktisadın ağırlaşması ve yer olmaması sebebiyle alternatifsiz olarak bölgenin gelişme ihtimalinin kaçınılmaz olduğunu söyledi.

Adana’nın geçmişten günümüze gelen cazibesinin, son yıllarda kentin yakın gelecekte “sıçrama noktasında” olacağının işaretlerini verdiğini de kaydeden Sütcü, Adana’yı yatırım açısından kaçırılmayacak fırsatlar beklediğini, yatırımcıların da bunun farkında olduğunu bildirdi. Türkiye İhracatçılar Meclisi datalarına nazaran, Adana’nın vilayetler bazında ihracatta 12. sırada, ülke ihracatı içindeki hissesinin ise yüzde 1,1 olduğunu anımsatan Sütcü, “Bu oranı üstlere taşımak zorundayız.

Çünkü bir endüstrici olarak Adana’nın öncelikli muhtaçlığının ihracatı artırmak olduğunu düşünüyorum. Kentimizin yıllık 3 milyar doları aşan ihracatının 1.5 milyar dolar üzere yüzde 50’den fazlası bölgemiz sanayicilerine ilişkin olmakla birlikte elbette kâfi değildir. Adana’mızın mevcut potansiyeli ile gelecekte oluşacak fırsatlarla ihracatımızı artırmak tesadüf olmayacaktır” tabirlerini kullandı.

Buluntu: Farklı kesimlerden yatırımcıları bekliyoruz

6. bölge teşvik kapsamında olmasının Kahramanmaraş için büyük bir avantaj olduğunu söyleyen Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Mustafa Buluntu, bu kapsam yatırımcı için fırsatlar sunuyor.

Kahramanmaraş aşikâr dallarda öne çıkıyor zati farklı bölümlerden yatırımcıları da bekliyoruz dedi. Kahramanmaraş’ta 5 tane etkin ve aktif organize sanayi bölgesi olduğunu, bir tane de heyetimi tamamlanmakta olan bir dokumacılık ihtisas organize sanayi bölgesi bulunduğunu anımsatan Buluntu, burada tahsis yapılmayan yer bulunmadığını, yüzde 100 doluluk oranlarına ulaşıldığını tabir ederek, yatırımcıya emlakı teslim edildiğinde süratli bir formda yatırım ivmesinin yükseleceğini bildirdi.

Finansmana erişimin zelzele bölgelerinde çok daha önemli bir sorun olduğunu vurgulayan Buluntu, “Yaşadığımız düşüncelerle birlikte bu çok daha katmerli bir sorun. Bu bahiste biraz daha müspet ayrımcılık talep ediyoruz. Takviye sağlanırsa hem yatırımcı hem yeni yatırım yapacak olanlar, hem buradaki mevcut tesislerin çok daha süratli bir formda kapasitelerini artırma imkânı var” dedi.

Kaynak: Dunya.com